Barocco czyli „perła o nieregularnym kształcie” lub baroque czyli „bogactwo ozdób”, to od tych słów wziął swoją nazwę jeden z najbardziej znanych nurtów w historii sztuki. Barok, bo o nim mowa powstał pod koniec XVI wieku, a trwał aż do wieku XVIII.
Narodził się i panował głównie w Europie zachodniej i środkowej. Popularny zwłaszcza w Włoszech, Hiszpanii i Francji. Często kojarzony z sztuką sakralną, katolicką, stąd bywa nazywany „sztuką jezuicką”. Barok był odejściem od Odrodzenia w kierunku metafizycznego niepokoju. Zaburzał zasadę harmonii renesansowej na rzecz harmonii dialektycznej, syntezy przeciwieństw i ruchu.
Architektura – w architekturze kojarzony jest najbardziej z kościołami i pałacami. Łączono w nich wszystkie dziedziny sztuki, nie tylko architekturę, ale także malarstwo, rzeźbę by stworzyć pełną przepychu i mocy całość. Dawało to wrażenie zwane „iluzjonizmem” dzięki któremu budowle wydawały się jeszcze wspanialsze niż były w rzeczywistości. Do najbardziej charakterystycznych elementów architektury barokowej należą niezwykle zdobne fasady, a oryginalne, nieregularne rzuty (owalne, podłużne, wieloboczne). Wtedy tez powstały pierwsze plany urbanistyczne wielkich europejskich miast, takich jak Londyn, Rzym czy Petersburg.
Rzeźba – w rzeźbie czerpano ze zdobyczy antycznych. Jednak do monumentalnych postaci, wykonanych najczęściej z marmuru, drewna lub brązu, dodawano niezwykle dynamiczne i ekspresyjne pozy. Często decydowano się na kompozycje wielopostaciowe i ustawiano je w układzie spiralnym, co jeszcze bardziej podkreślało ogrom i dramatyzm dzieła. Rzeźba stała się nieodłącznym elementem architektury, wypełniała kościoły. Zaczęto wykorzystywać grę świateł, malarskie tła, fontanny.
Malarstwo – także w malarstwie dominowała tematyka religijna wzbogacona o motywy mitologiczne, alegoryczne. Wieloosobowe sceny rodzajowe, bogate w światłocień znów posługiwały się „iluzjonizmem”. Twarze przedstawianych postaci wyrażały bardzo dobitnie emocje: ból, rozpacz, nadzieję. Każdy element znajdujący się na płótnie obarczony był symboliką. Nie tylko płótno, z resztą było pożywką dla barokowych malarzy, ale także sklepienia i ogromne ściany kościołów, pałaców czy klasztorów.
Barok, a właściwie jego odmiana, churrigueryzm, był także popularny w Rzeczpospolitej Obojga Narodów, gdzie trwał aż do końca XVIII wieku. Barok zatrzymał się jednak wraz z rozwojem myśli laickiej, która odrzuciła go jako przedstawiciela sztuki religijnej.
Dobry artykół polecam